افتادگی اندامهای لگن (POP) یک وضعیت پزشکی است که عمدتاً زنان را تحت تأثیر قرار می دهد و زمانی رخ می دهد که یک یا چند اندام لگنی به دلیل ضعیف شدن یا آسیب دیدگی عضلات کف لگن و بافت های همبند به داخل کانال واژن فرود می آیند یا برآمده می شوند.
این اندام های لگنی می توانند شامل رحم، مثانه، رکتوم یا حتی روده کوچک باشند. POP می تواند یک وضعیت ناراحت کننده و گاهی دردناک باشد که بر کیفیت زندگی و فعالیت های روزانه زنان تأثیر می گذارد.
برای درک افتادگی اندام لگن، درک آناتومی کف لگن ضروری است. کف لگن از ماهیچه ها، رباط ها و بافت های همبند تشکیل شده است که ساختاری شبیه بانوج را در پایه لگن تشکیل می دهند. این بانوج از اندام های لگن پشتیبانی می کند و موقعیت مناسب آنها را در حفره شکمی حفظ می کند. اندام های اصلی لگن عبارتند از:
- رحم: اندامی گلابی شکل که در دوران بارداری جنین در حال رشد را در خود جای داده و تغذیه می کند.
- مثانه: اندامی توخالی که ادرار را ذخیره می کند.
- رکتوم: قسمت پایینی روده بزرگ که مدفوع قبل از دفع در آن ذخیره می شود.
- روده کوچک: بخشی از دستگاه گوارش که مواد مغذی را از غذا جذب می کند.
- واژن: یک کانال عضلانی است که اندام تناسلی خارجی را به رحم متصل می کند.
عضلات کف لگن نقش مهمی در حفظ خودداری و حمایت از این اندام ها دارند. با این حال، زمانی که این ماهیچه ها و بافت ها ضعیف یا آسیب ببینند، می تواند منجر به افتادگی اندام لگن شود.
علل افتادگی اندامهای لگن
علل اولیه افتادگی اندام لگن به ضعیف شدن یا کشیدگی عضلات کف لگن و بافت های همبند مربوط می شود. عوامل متعددی می توانند در این تضعیف نقش داشته باشند، از جمله:
بارداری و زایمان: یکی از شایع ترین علل POP فشار وارد شده به کف لگن در دوران بارداری و زایمان است. روند بارداری و زایمان می تواند عضلات کف لگن را کشیده و ضعیف کند و منجر به افتادگی شود. حاملگی های چند قلو و زایمان طبیعی می تواند خطر را افزایش دهد.
افزایش سن: با افزایش سن زنان، روند طبیعی پیری می تواند منجر به کاهش قدرت و کشش عضلات کف لگن و بافت های همبند شود. این ضعف ناشی از افزایش سن می تواند خطر افتادگی اندام لگن را افزایش دهد.
تغییرات هورمونی: کاهش سطح استروژن در دوران یائسگی می تواند بر یکپارچگی بافت های لگن تأثیر بگذارد و منجر به ضعف بیشتر و افزایش خطر POP شود.
چاقی: اضافه وزن میتواند فشار بیشتری بر کف لگن وارد کند و به ضعیف شدن عضلات و بافتها کمک کند.
یبوست و زور زدن مزمن: زور زدن مکرر در حین حرکات روده، اغلب به دلیل یبوست مزمن، می تواند به کف لگن فشار وارد کند و به افتادگی کمک کند.
سرفه مزمن: شرایطی مانند بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) و سرفه های شدید و مداوم می تواند فشار شکم را افزایش داده و پرولاپس را تشدید کند.
عوامل ژنتیکی: برخی از زنان ممکن است استعداد ژنتیکی برای افتادگی اندام لگنی داشته باشند که آنها را مستعدتر می کند.
بلند کردن اجسام سنگین: بلند کردن مکرر اثاثیه سنگین یا فعالیتهایی که فشار بیش از حد بر کف لگن وارد میکند، میتواند به پرولاپس کمک کند، بهویژه در زنانی که از قبل در معرض خطر هستند.
گزینه های درمانی
درمان افتادگی اندامهای لگن می تواند از اقدامات محافظه کارانه و غیرجراحی تا مداخلات جراحی، بسته به شدت بیماری، وجود علائم و سلامت کلی بیمار باشد. انتخاب درمان باید فردی باشد و با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی بحث شود. در اینجا گزینه های اولیه درمانی وجود دارد:
تمرینات کف لگن (تمرینات کگل): فیزیوتراپی کف لگن، از جمله تمرینات کگل، می تواند در تقویت عضلات کف لگن مفید باشد. این تمرینات می تواند حمایت از اندام های لگنی را بهبود بخشد و علائم خفیف تا متوسط را کاهش دهد.
پساری: پساری وسیله ای است که در واژن قرار داده می شود تا از اندام های لگن حمایت ساختاری کند و علائم را کاهش دهد. پساری ها اشکال و اندازه های مختلفی دارند و می توانند یک گزینه غیرجراحی موثر برای مدیریت POP باشند.
اصلاح سبک زندگی: تغییرات سبک زندگی می تواند به مدیریت افتادگی اندامهای لگن کمک کند. حفظ وزن مناسب، مدیریت یبوست و اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین، همگی می توانند به تسکین علائم کمک کنند.
درمان جایگزینی استروژن: در زنان یائسه، درمان جایگزینی هورمونی ممکن است برای بهبود وضعیت بافت های لگن و کاهش علائم تجویز شود.
داروها: در برخی موارد، ممکن است داروها برای رفع علائم خاص مانند مثانه بیش فعال یا بی اختیاری ادرار تجویز شوند.
جراحی: زمانی که درمانهای غیرجراحی بیاثر باشند یا افتادگی شدید باشد، ممکن است مداخله جراحی ضروری باشد.
بیشتر بخوانید :
دلایل یبوست و درمان آن با فیزیوتراپی
درمان افتادگی رحم با فیزیوتراپی
