بی اختیاری ادرار در بارداری یکی از عوارض شایعی است که بسیاری از مادران در دوران بارداری آن را تجربه می کنند. بارداری دورانی هیجان انگیز و پر از انتظار و شادی است، اما می تواند چالش های فیزیکی غیرمنتظره ای را نیز به همراه داشته باشد. یکی از مشکلات رایجی که بسیاری از زنان با آن مواجه هستند بی اختیاری ادرار است. بی اختیاری ادرار نشت غیر ارادی ادرار است. این بدان معنی است که ادرار بدون کنترل شما خارج می شود. انواع مختلفی از بی اختیاری ادرار وجود دارد، اما در دوران بارداری، بی اختیاری استرسی و بی اختیاری فوری شایع ترین آنها هستند.
تغییرات هورمونی که در دوران بارداری رخ می دهد می تواند به طور قابل توجهی بر کنترل مثانه تأثیر بگذارد. افزایش سطح پروژسترون و ریلکسین باعث شل شدن عضلات اطراف مثانه و مجرای ادرار می شود. در حالی که این به آماده سازی بدن برای زایمان کمک می کند، می تواند کنترل جریان ادرار را دشوارتر کند، به ویژه هنگامی که با استرس فیزیکی روی مثانه همراه باشد.
علاوه بر تاثیرات هورمونی، تغییرات فیزیکی در بدن شما نقش مهمی در بی اختیاری ادرار دارد. رحم در حال انبساط به مثانه فشار وارد می کند و توانایی آن را برای نگهداری مقادیر زیادی ادرار کاهش می دهد. علاوه بر این، عضلات کف لگن شما که به کنترل ادرار کمک می کنند، به ویژه در مراحل بعدی بارداری تحت فشار دائمی هستند. این ضعیف شدن ماهیچه ها احتمال نشت اتفاقی را بیشتر می کند.
بی اختیاری ادرار به طور شگفت انگیزی در این دوران شایع است. مطالعات نشان می دهد که بین 30٪ تا 50٪ از زنان باردار درجاتی از بی اختیاری ادرار را تجربه می کنند، به ویژه در دوران بارداری. در سه ماهه دوم و سوم بارداری زمانی که فشار روی مثانه به دلیل رشد رحم افزایش می‌یابد، شیوع بیشتری دارد.
بی اختیاری ادرار در هر مقطعی از بارداری ممکن است رخ دهد اما در سه ماهه دوم و سوم بارداری شایع تر است. این به این دلیل است که با رشد کودک، رحم منبسط می شود و فشار بیشتری بر مثانه وارد می کند. برخی از زنان ممکن است پس از زایمان نیز بی اختیاری را تجربه کنند، اما این وضعیت معمولاً با بهبودی بدن پس از زایمان بهبود می یابد.
انواع بی اختیاری ادرار در بارداری
بی اختیاری استرسی
بی اختیاری استرسی در دوران بارداری زمانی اتفاق می افتد که اعمالی مانند سرفه، عطسه، یا حتی بلند کردن اجسام فشار بیشتری به مثانه وارد می کند. این به این دلیل است که رحم در حال رشد روی مثانه سنگین می شود و ظرفیت آن برای نگه داشتن ادرار را کاهش می دهد و جلوگیری از نشت را سخت تر می کند.
بی اختیاری فوری
برخی از زنان باردار ممکن است نیاز شدید و ناگهانی به ادرار کردن داشته باشند که اغلب با نشت غیرقابل کنترل همراه است. این به عنوان بی اختیاری ادرار فوری شناخته می شود و به دلیل فعالیت بیش از حد عضلات مثانه ایجاد می شود. مثانه ممکن است خیلی زود منقبض شود، حتی زمانی که پر نباشد.
بی اختیاری مختلط
بی اختیاری مختلط ترکیبی از بی اختیاری استرسی و فوریتی است. هم شامل نشت های ناشی از فشار و هم میل ناگهانی و غیرقابل کنترل برای ادرار کردن است.
دلایل و عوامل خطر
در طول بارداری، بدن شما دستخوش تغییرات مختلفی می شود که بسیاری از آنها بر کنترل مثانه تأثیر می گذارد:
- تغییرات هورمونی: پروژسترون و ریلاکسین هورمون‌هایی هستند که عضلات و بافت‌های بدن شما را شل می‌کنند تا کودک در حال رشد شما را در خود جای دهد. متأسفانه، این شامل عضلات حمایت کننده مثانه نیز می شود که منجر به بی اختیاری می شود.
- افزایش فشار روی مثانه: با رشد کودک، رحم منبسط شده و به مثانه فشار می آورد. این فشار اضافه ظرفیت مثانه را کاهش می دهد و می تواند نگه داشتن ادرار را دشوار کند.
- ضعف عضلات کف لگن: بارداری می تواند عضلات کف لگن را که از مثانه، رحم و سایر اندام های شما حمایت می کنند، ضعیف کند. این ضعف کنترل جریان ادرار را سخت تر می کند.
عوامل خطر
برخی از زنان بیشتر از سایرین در دوران بارداری دچار بی اختیاری ادرار می شوند. عواملی که خطر را افزایش می دهند عبارتند از:
سن: زنان باردار مسن بیشتر به دلیل کاهش تون عضلانی، بی اختیاری ادرار را تجربه می کنند.
وزن: حمل وزن اضافی فشار بیشتری بر مثانه و عضلات کف لگن وارد می کند.
تعداد بارداری ها: بارداری های چند قلو می تواند به مرور زمان عضلات کف لگن را ضعیف کند.
سابقه مشکلات کف لگن: زنانی که در گذشته مشکلات کف لگن را تجربه کرده اند ممکن است در دوران بارداری بیشتر در معرض بی اختیاری ادرار باشند.
مدیریت بی اختیاری ادرار در دوران بارداری
تمرینات کف لگن (Kegels): تقویت عضلات کف لگن می تواند به بازیابی کنترل مثانه کمک کند. تمرینات منظم کگل ساده، موثر هستند و می توانند در هر مکانی انجام شوند.
آموزش مثانه: برنامه ریزی برای رفتن به توالت و افزایش تدریجی زمان بین آنها می تواند به تمرین مثانه شما برای نگهداری بیشتر ادرار کمک کند.
هیدراتاسیون و رژیم غذایی: اگرچه ممکن است غیرقابل تصور به نظر برسد، نوشیدن آب کافی ضروری است. کاهش کافئین و هیدراته ماندن می تواند از تحریک مثانه جلوگیری کند.
برای زنانی که بی اختیاری ادراری شدید یا مداوم را تجربه می کنند، درمان های پزشکی موجود است. فیزیوتراپی کف لگن با تمرکز بر روی کف لگن می تواند تفاوت قابل توجهی ایجاد کند. برخی از زنان ممکن است از وسایلی مانند پساری که به حمایت از مثانه کمک می کند نیز بهره مند شوند. در موارد نادر، مداخله پزشکی ممکن است ضروری باشد، بنابراین اگر بی اختیاری بر کیفیت زندگی شما تأثیر می گذارد، با پزشک خود مشورت کنید.
سوالات متداول
آیا بی اختیاری ادرار قابل درمان است؟ بله، در بیشتر موارد، بی اختیاری ادرار را می توان از طریق ورزش، تغییر شیوه زندگی یا درمان های پزشکی مدیریت یا برطرف کرد.
آیا بی اختیاری ادرار نشانه مشکل بارداری من است؟ بی اختیاری ادرار معمولاً یک عارضه جانبی طبیعی در زنان باردار است. با این حال، اگر علائم شدیدی را تجربه کردید، با پزشک خود مشورت کنید.
آیا تمرینات کف لگن واقعاً در دوران بارداری مفید است؟ بله، ثابت شده است که تمرینات کگل ماهیچه هایی را که ادرار را کنترل می کنند تقویت می کند و می تواند نشت را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
بی اختیاری ادرار بعد از بارداری چقدر طول می کشد؟ بی اختیاری به طور معمول در عرض چند هفته پس از زایمان بهبود می یابد، اما ممکن است برای برخی از زنان ادامه یابد. ورزش می تواند به سرعت بهبودی کمک کند.
