افتادگی رکتوم یا راست روده زمانی اتفاق میافتد که رکتوم (انتهای پایین روده بزرگ) به سمت پایین میافتد یا از مقعد بیرون میزند. این می تواند یک پرولاپس جزئی باشد که در آن فقط پوشش رکتوم می افتد یا یک افتادگی کامل که در آن کل رکتوم می افتد.
علائم اصلی افتادگی رکتوم شامل احساس برآمدگی یا برآمدگی خارج شدن از مقعد، مشکل در دفع مدفوع، بی اختیاری مدفوع و خونریزی است.
علل افتادگی رکتوم می تواند متفاوت باشد، اما اغلب عضلات و بافت های ضعیف در ناحیه لگن را درگیر می کند. عوامل خطر برای افتادگی رکتوم عبارتند از: سن، یبوست مزمن، سرفه مزمن، بارداری و زایمان و اختلالات عصبی.
درمان افتادگی رکتوم می تواند شامل گزینه های جراحی و غیر جراحی باشد. درمانهای غیرجراحی ممکن است شامل تمرینات کف لگن، نرم کننده های مدفوع و تغییرات رژیم غذایی باشد. گزینه های جراحی شامل روش هایی مانند رکتوپکسی است که شامل اتصال راست روده به پشت استخوان لگن یا برداشتن ناحیه آسیب دیده است.
علائم افتادگی رکتوم
علائم پرولاپس رکتوم بسته به شدت افتادگی می تواند متفاوت باشد. برخی از علائم رایج عبارتند از:
- احساس بیرون آمدن برآمدگی یا توده از مقعد
- مشکل در دفع مدفوع یا احساس اجابت مزاج ناقص
- بی اختیاری مدفوع (ناتوانی در کنترل حرکات روده)
- خونریزی یا ترشحات مخاطی از رکتوم
- درد یا ناراحتی مقعد
- یبوست یا زور زدن در هنگام اجابت مزاج
دلایل و عوامل خطر
علل افتادگی رکتوم همیشه مشخص نیست، اما عوامل متعددی می توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند. برخی از علل شایع افتادگی رکتوم عبارتند از:
ضعف عضلات لگن و رباط هایی که از راست روده و مقعد حمایت می کنند. این می تواند به دلیل افزایش سن، بارداری و زایمان، یبوست مزمن یا سرفه مزمن باشد.
یبوست مزمن یا زور زدن در حین حرکات روده، که می تواند به راست روده فشار وارد کند و ماهیچه ها و بافت ها را ضعیف کند.
جراحی قبلی در ناحیه لگن، که میتواند ماهیچهها و بافتهایی را که از رکتوم حمایت میکنند ضعیف کند.
اختلالات عصبی مانند مولتیپل اسکلروزیس یا آسیب نخاع که می تواند بر اعصاب کنترل کننده عضلات ناحیه لگن تأثیر بگذارد.
در موارد نادر، افتادگی رکتوم می تواند ناشی از تومور در راست روده یا مقعد باشد.
درمان افتادگی رکتوم
درمان پرولاپس رکتوم به شدت افتادگی و سلامت کلی فرد بستگی دارد. در برخی موارد، افتادگی خفیف رکتوم ممکن است نیازی به درمان نداشته باشد، اما در موارد شدیدتر، ممکن است درمان برای جلوگیری از عوارض و بهبود کیفیت زندگی ضروری باشد.
درمان های غیر جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تمرینات کف لگن برای تقویت عضلات حمایت کننده راست روده و مقعد.
- نرم کننده های مدفوع و تغییرات رژیم غذایی برای کمک به جلوگیری از یبوست و زور زدن در حین اجابت مزاج.
- داروهایی برای کمک به کاهش التهاب و تورم در رکتوم.
در برخی موارد، ممکن است جراحی برای ترمیم پرولاپس ضروری باشد. برخی از گزینه های جراحی عبارتند از:
- رکتوپکسی، که شامل اتصال راست روده به پشت استخوان لگن برای ایجاد حمایت است.
- برداشتن ناحیه آسیب دیده، که شامل برداشتن بافت افتادگی و اتصال مجدد بافت باقی مانده به راست روده است.
نوع جراحی توصیه شده به سلامت کلی فرد، شدت افتادگی و عوامل دیگر بستگی دارد.
درمان فیزیوتراپی کف لگن پرولاپس رکتوم
فیزیوتراپی کف لگن می تواند یک گزینه درمانی غیرجراحی موثر برای پرولاپس رکتوم باشد. فیزیوتراپی کف لگن شامل تمرینات و تکنیک هایی برای تقویت ماهیچه هایی است که از اندام های لگنی از جمله راست روده و مقعد حمایت می کنند.
یک فیزیوتراپیست کف لگن می تواند قدرت عضلات کف لگن شما را ارزیابی کند و یک برنامه درمانی سفارشی برای کمک به بهبود قدرت و عملکرد عضلانی ایجاد کند. درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
تمرینات کگل که شامل انقباض و شل کردن عضلات کف لگن برای بهبود قدرت و کنترل است.
آموزش بیوفیدبک که از حسگرها برای ارائه بازخورد در مورد فعالیت عضلات به شما کمک می کند تا کنترل بهتر عضلات کف لگن خود را یاد بگیرید.
تحریک الکتریکی، که از یک جریان الکتریکی کوچک برای تحریک عضلات کف لگن و بهبود قدرت و عملکرد استفاده می کند.
درمان دستی، که شامل استفاده از تکنیکهای عملی برای کاهش تنش در عضلات کف لگن است.
فیزیوتراپی کف لگن می تواند یک گزینه درمانی موثر برای افتادگی خفیف تا متوسط رکتوم باشد و همچنین ممکن است همراه با سایر درمان ها مانند نرم کننده های مدفوع یا داروها استفاده شود.
