نازایی یا ناباروری یک وضعیت پزشکی است که هم مردان و هم زنان را تحت تاثیر قرار می دهد و به عنوان ناتوانی در باردار شدن پس از یک سال رابطه جنسی محافظت نشده تعریف می شود. عوامل زیادی می توانند در ناباروری نقش داشته باشند، از جمله سن، عدم تعادل هورمونی، مشکلات ساختاری، و عوامل سبک زندگی مانند سیگار کشیدن، مصرف الکل و رژیم غذایی نامناسب.
در زنان، نازایی می تواند ناشی از تعدادی از مسائل مانند اختلالات تخمک گذاری، انسداد لوله های فالوپ، اندومتریوز و سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) باشد. در مردان، ناباروری می تواند ناشی از تعداد کم اسپرم، تحرک ضعیف اسپرم یا مشکلات ساختاری در سیستم تولید مثل باشد.
گزینه های درمانی زیادی برای ناباروری وجود دارد، از جمله داروهایی برای تحریک تخمک گذاری، تلقیح داخل رحمی (IUI)، لقاح آزمایشگاهی (IVF) و جراحی برای اصلاح مشکلات ساختاری. مهم است که با یک متخصص باروری مشورت کنید تا بهترین برنامه درمانی را برای وضعیت فردی خود تعیین کنید.
مهمترین دلایل نازایی
عوامل زیادی وجود دارد که می تواند منجر به ناباروری شود و می تواند در اثر ترکیبی از عوامل در مردان و زنان ایجاد شود. برخی از مهم ترین علل ناباروری عبارتند از:
سن: با افزایش سن، تعداد و کیفیت تخمک‌های زنان کاهش می‌یابد و باردار شدن را دشوارتر می‌کند. در مردان، سن نیز می تواند بر کیفیت و کمیت اسپرم تأثیر بگذارد.
عدم تعادل هورمونی: عدم تعادل هورمونی می تواند بر تخمک گذاری در زنان و تولید اسپرم در مردان تأثیر بگذارد.
مشکلات ساختاری: مشکلات ساختاری در دستگاه تناسلی، مانند چسبندگی لوله های رحم، می تواند از وقوع لقاح جلوگیری کند.
آندومتریوز: آندومتریوز وضعیتی است که در آن بافتی شبیه به پوشش داخلی رحم در خارج از رحم رشد می کند که می تواند باعث ایجاد اسکار و آسیب به اندام های تولید مثل شود.
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS): سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS): PCOS یک اختلال هورمونی است که می تواند باعث پریودهای نامنظم شود و بر تخمک گذاری تأثیر بگذارد.
تعداد کم اسپرم یا تحرک ضعیف اسپرم: در مردان، تعداد کم اسپرم یا تحرک ضعیف اسپرم می‌تواند بارور کردن تخمک را برای اسپرم دشوار کند.
عوامل سبک زندگی: عوامل سبک زندگی مانند سیگار کشیدن، مصرف الکل و رژیم غذایی نامناسب می تواند بر باروری در مردان و زنان تأثیر بگذارد.
توجه به این نکته ضروری است که بسیاری از موارد ناباروری هیچ علت قابل شناسایی ندارند و ممکن است ترکیبی از عواملی باشد که به این مشکل کمک می کند.
روش های درمان ناباروری
روش های مختلفی برای درمان ناباروری وجود دارد و درمان مناسب به علت اصلی ناباروری بستگی دارد. برخی از روش های رایج درمان ناباروری عبارتند از:
داروها: از داروها می توان برای تحریک تخمک گذاری در زنان یا بهبود تولید و تحرک اسپرم در مردان استفاده کرد. به عنوان مثال، کلومیفن سیترات دارویی است که معمولا برای تحریک تخمک گذاری در زنان مبتلا به اختلالات تخمک گذاری استفاده می شود.
لقاح داخل رحمی (IUI): IUI روشی است که در آن اسپرم جمع آوری شده، شسته می شود و سپس در طول تخمک گذاری مستقیماً وارد رحم می شود. از این روش می توان برای افزایش شانس لقاح در زنان با مشکلات باروری خفیف تا متوسط استفاده کرد.
لقاح آزمایشگاهی (IVF): IVF روشی است که در آن تخمک ها از تخمدان ها خارج شده و در آزمایشگاه با اسپرم بارور می شوند. سپس جنین های حاصل به رحم منتقل می شوند. IVF می تواند برای درمان انواع مشکلات باروری از جمله انسداد لوله های فالوپ، اندومتریوز و تعداد کم اسپرم استفاده شود.
تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم (ICSI): ICSI روشی است که در آن یک اسپرم منفرد به طور مستقیم به تخمک در آزمایشگاه تزریق می شود. از این روش می توان برای درمان مشکلات ناباروری مردان مانند تعداد کم اسپرم یا تحرک ضعیف اسپرم استفاده کرد.
جراحی: از جراحی می توان برای اصلاح مسائل ساختاری در دستگاه تناسلی مانند مسدود شدن لوله های فالوپ یا فیبروم ها استفاده کرد.
فن آوری های کمک باروری (ART): ART به طیف وسیعی از روش ها اشاره دارد که می تواند برای کمک به بچه دار شدن زوج ها مورد استفاده قرار گیرد، از جمله IVF، ICSI، و تکنیک های دیگر.
فیزیوتراپی چه کمکی به درمان نازایی می کند؟
فیزیوتراپی در برخی موارد می تواند یک درمان کمکی مفید برای ناباروری باشد، به ویژه در مواردی که ناباروری مربوط به مشکلات اسکلتی عضلانی یا کف لگن است. فیزیوتراپی می تواند به رفع این مسائل و بهبود شانس باروری کمک کند. برخی از روش هایی که فیزیوتراپی می تواند به درمان ناباروری کمک کند عبارتند از:
تمرین عضلات کف لگن: تمرین عضلات کف لگن می تواند برای تقویت عضلاتی که از اندام های لگن حمایت می کنند، از جمله استفاده شود.
درمان دستی رحم و مثانه : این می تواند در مواردی که ناباروری مربوط به ضعف یا اختلال در کف لگن است مفید باشد. تکنیک‌های درمان دستی مانند رهاسازی میوفاشیال و درمان نقطه ماشه‌ای را می‌توان برای کاهش تنش در عضلات کف لگن و بهبود جریان خون در اندام‌های تولید مثل استفاده کرد.
ورزش درمانی: ورزش درمانی می تواند برای بهبود سلامت و تناسب اندام کلی استفاده شود که به نوبه خود می تواند باروری را بهبود بخشد. ورزش همچنین می تواند به کاهش استرس و بهبود خلق و خوی کمک کند، که می تواند برای زوج هایی که تحت درمان باروری هستند مفید باشد.
آموزش و مشاوره: فیزیوتراپیست ها می توانند با ارائه آموزش و مشاوره به زوج ها کمک کنند بدن خود و عواملی را که ممکن است در ناباروری آنها موثر باشد را درک کنند. این می تواند شامل توصیه هایی در مورد عوامل سبک زندگی مانند رژیم غذایی و ورزش، و همچنین اطلاعاتی در مورد درمان های باروری و خطرات و مزایای بالقوه آنها باشد.
توجه به این نکته ضروری است که فیزیوتراپی یک درمان مستقل برای ناباروری نیست و معمولاً همراه با سایر درمان ها مانند دارو یا فناوری های کمک باروری استفاده می شود.
متخصصان ما در مرکز فیزیوتراپی پارسیان در مشهد – فیزیوتراپی تخصصی کف لگن در مشهد – خدمات تخصصی فیزیوتراپی کف لگن را برای درمان مشکلات و احتلالاتی همچون نازایی ، بی اختیاری ادرار ، چسبندگی لوله ها و … ارائه می دهند.
